Endlich! Endlich, segg ik blots! Disse ganz ole Ballast van Lüttstaateree un Feudalherrschop ward nu afreten. Ja, blots weg dormit! Denn hebbt wi hier in de Mitt van Varel endlich Platz för wat Neiet! Sietdat de Herrschop van de Grafen to Enn gahn is, stund de gröttste Deel van’t Slott liekers leddig. En Deel is sogar vullkamen marood. Dorto kaamt, dat in de verleden 100 Jahr ok al Dele van’t Slott afbrennt sind. Denn kannst nu ok glieks allns platt maken.
Siet 1856 ist Varel nu en „Stadt“. Dor geiht en groten Bült an Selbstverwalten mit tosamen.
Wiederhen geiht dat mit de Wirtschop goot vöran. Mi dücht, dat dröff man ok ruhig in us Stadtbild sehen! Wi brukt en Raathus un en akkraat Bo, wo dat Gericht in kann. Un dat allns an’n Best hier fein üm de zentralen Platz ümto, wo sik dat för en anstännig Stadt tohören deit!

De 1850er Jahrn sünd in Varel en Tiet wo dat vöran gung. 1854 weer de Herrschop van’t Grafenhus Bentinck to En nun 1856 is Varel en „Stadt 2. Klass“ wurrn. Twee Jahr later denn sogar „Stadt 1. Klass“. Dat harr ok mit de Utbo van de Industrie to un dat Anwassen van de Inwahners to doon. Mit dat Enn van de Grafenherschopp keem so ok de Fraag up, wat man mit de Rest van dat Slott maken schall up. En paar amtlich Stellen weern as Upfolger van de Administration van’t Grafenhus in’t Slott bleven. So ok dat Gericht. Man de Tostand van’t Slott weer nich goot un de Rüümte passten ok nich mehr in de Tiet. In Afspraak mit de Stadtdirektor Klävemann ut Varel hett de Ollnborger Oberbaudirektor Lasius de Midd van Varel nee plaant. Dunntoalen hett de Denkmalschuul noch nümms interessert, anners harr man seker up de Bestand van dat Slott drängt. Wat dor noch stund, harr al Jahrhunnerte achter sik un weer en bedüden Deel van de Vareler Geschicht. Man de Minschen weern bleed, dat se en neen Platz kregen, de se gestalten kunnen. Af 1860 is dat Slott denn afbraken wurrn. Dat trock sik man en ganze Tiet hen. Teihn Jahr later weer dat denn sowiet, dat allns nee maakt wurrn kunn. Besünners in’t Oog fallt seker dat Amtsgericht, dat 1871 fardig wurrn is.
De Architekt Anton Klingenberg hett de Updrag kregen, för sien Vörslag van en kant un klar indeelt Tichelbo in’n Stil van de Neogotik mit plastisch Smuckelementen.
De 1870er Jahrn höörten to de Tiet van en groten Upswung in de Architektur, de sik „Historismus“ nöömen de. De hett sik klaar an historisch Vörbilders orienteert. Besünners dat Middelöller weer to de Tiet hooch in’n Tell. Mit dat Grünnen van’t 2. Düütsche Kaiserriek is disse grote Tiet to en besünners vörankamen Epoch verherrlicht wurrn.
Na dat Vörbild van’t Amtsgericht sünd noch anner Hüüs boet wurrn, de katholsche Kar, de School in de Osterstraat un ok noch dat Krankenhuus.