Knappe tou glöuben, oaber dat Dorp Wehme es in däi Tüskentiet ober dusend Johre oult, genauer geseggt, dusendfüfftig Joahre. Dat weit man sou genau, weil et äine Urkunde van den Bischhof Milo van Minden ut den Joahre niergenhunnertniergenunsässtig giff, in däi Wehme utdrücklich benennt werd. In den oulen Dukoment geiht et dorümme, dat äin Ritter namens Worad den Mindener Dom voaschiedene Höbe un Leibeigene schonken heff, doavan, wie in däi Urkunde tou lesen es, "un Hof in Werthem met acht Familien, däi doa wuehnt, un den teienten van veer Landhüsern". In däisülben Urkunde sind ouk däi Noberdörper Liervern un Däissel erwähnt, sou dat man in`n Johre twäidusendniergentaien den Geburtsdag touhoupe fiern könn.

Däi Nome Wehme es woll van den Begriff "wedum" aflaitet, also "Weihetum" oadder "Heiligtum", wat doarup schluten lät, dat hier oll sehr frouh äine Pastorstiehe un äine Kiarken wür. Aff wann genau, wäit man oaber nich. Beläggt es oaber: innen drüttaiesten Jhd. gaf et oll nen" Kiarkenherrn" oadder „Plebanus“, wie däi latinske Urkunde besäg. Däi eeste schriftlich belägte Bau van äine Kiarken in Wehme word innen Joahr drüttaienhunnertdattig dür den Mindener Bischhof Ludwig van Braunschweig in Updrag girben.

Schade es, dat düsse oule Kiarken achtaienhunnertunäine touhoupe broken es. Twei Joahre later heff man äine naie Kiarken bauet, oaber ohne Turm, weil nich sou veele Geld doa wür. Bestückt word säi met Däilen van däi oulen Kiarken, dat äine oadder annere schall ouk ut den Dom tou Minden stammen .Ungefähr füfftig Joahre later zeige sick däi König van Preußen, Friedrich Wilhelm I V. spendabel un finanzierte foa däi Wehmsken den Kiarkturm, däi vandage nau stäiht.

Ouk un anneret Huus inen Dorpe läg besonneren Wert doarup, dat,wat wiasen es un dat Vandaage tou voabinen, un dat es dat Heimathus. niegenhunnerniergenzig/äinunniergendzig word dat niederdütske Twäistänner – Fachwiarkhus met Hülpe van usen Land Nordrhein-Westfalen, van den Heimatverein un van däi Gemäinde Sremwede wiehe upbauet .Et wiest vandage os Heimatmuseum Saken ut däi Stemweder Wurn-un Arbäitswelt ut däi oulen Tiet. Ob däi Buerngorn, un Würkestouhl os Tügnis van dat örtliche Linnenwürkehandwiark, oule Schoulbänke un noch veeles mehr. Dat Museum giff un lebennigen Indruck doavan, wie man hier fröiher lebet heff. Un doa Vergangenheit ouk gümmen met Zukunft tou doun heff, es et ouk sierker gout un richtig, dat man sick in den gediegenen Ambiente van den Museum ouk sik trauen loten kann. Will man mähr wierten un ouk däi Öffnungstien, dat es nautouliasen up däi Website: www.wehdem.de