Oldersum

de bieroorlog

Audio

Text

In Oldersum woedde vroeger een bieroorlog met de Emdenaren. Om misverstanden te voorkomen:  het ging daarbij natuurlijk niet om bierdrinken maar om de verkoop van het bier.

De vroegere Oldersummers waren zulke gepassioneerde bierbrouwers dat de markt, die ter plaatse regelmatig werd georganiseerd, in de volksmond ‘Hoppmarkt’ werd genoemd, de markt dus waar hop werd ingekocht. Het plaatselijke bier zou ook werkelijk goed geweest zijn,  geheel in tegenstelling tot dat uit Emden, dat de Oldersummers minachtend als ‘Jauche’ ofwel gier betitelden. Alleen al daaraan merkt men dat men elkaar niet echt mocht!

Dat was echter nog niet alles, want de Emdenaren hieven accijns op het Oldersummer bier. Ergo, zij belastten het stevig en zelfs zwaarder dan de producten uit eigen stad.

Dat ergerde de Oldersumse brouwers natuurlijk mateloos, want het maakte hun bier in Emden duurder dan het eigenlijk hoefde te zijn. De ergernis erover drong zelfs door tot graaflijke kring, zodat Graaf Johann von Ostfriesland in 1580 de Emdenaren een bezwaarschrift stuurde en met landheerschappelijk gezag hen de accijns verbood.

Dat bracht weer de bierbrouwers uit Emden op de barricaden, want nu werd alleen nog hun bier belast en niet meer dat uit Oldersum.

Het stadsbestuur van Emden argumenteerden op hun beurt weer dat zonder accijnzen op handelswaren, kosten niet door de stedelijke schatkist konden worden gedragen. Dat klonk allemaal niet naar eensgezindheid en zo trof men elkaar voor het gerecht.

Het probleem werd voorgelegd aan zowel een keizerlijke commissie als aan de vertegenwoordigers van de Nederlandse Staten Generaal. De molens van Justitie echter maalden toen nog wezenlijk langzamer dan tegenwoordig en daardoor moest men zó lang op een oordeel wachten dat geen van de betrokkenen het oordeel nog bij leven te horen kreeg.

Intussen bezorgden de kemphanen elkaar over en weer allerlei hinder.

Toen bij Mönnikeborgum, iets ten noorden van Oldersum, de brug over de Grove bouwvallig werd, grepen plaatselijk verantwoordelijken die gelegenheid aan om een nieuwe brug te bouwen die de vaargeul eronder net een beetje smaller deed uitvallen. De Emder bierbrouwers echter, die met hun nogal brede schepen hun zoetwater uit het binnenland moesten halen via deze vaarroute, liepen vanaf toen met  hun schepen vast in de engte. Nou ja zeg, of dat geen opzet geweest is!

Overigens werd bier natuurlijk, net als alle andere handelswaren, gewogen in het Oude Waaggebouw, de ‘Alten Waage’, in Oldersum, dat tegenwoordig wordt gebruikt als sfeervol pension voor “Slapen un Eten”, de Oostfriese versie van ‘Bed and Breakfast’.