Oldenburg

Audio

Text

Hier an`n Theodor-Tantzen-Platz steekt twee Geböden besünners in`t Oog. Se erinnert an en Tied, as Ollnborg noch en egen Staat weer. Dat is nu al lang her. Man vandagen dröfft de Ollnborgers mit Stolt seggen: „Dat Ollnborger Land, een stevig Stück Neddersassen“.
Se staht hier vör dat Regierungsviddel. Dat stammt ut de Tied, as Ollnborg noch van`n Groothertog regeert wurr. Dat Groothertogdom reekde van`t Wangerland in Freesland bit kort vör Ossenbrügge. Daarto höörden denn ok noch de Enklaven Lübeck un Birkenfeld (Barkenfeld) in de Pfalz. Seker, dat Land weer keen Ries, liekers aver good to överkieken, un dat is ja ok jüst nich van Nadeel. Siet dat 18. Jahrhunnert weern de Hertöge ehre egen Chefs. Dat ännerde sik na de Revolution van 1848. Do kreeg Ollnborg en egen Verfaten, wo ok binnen stunn, dat in Ollnborg en Lanndag inricht weern schull. Wiel dat dotieds aver in Ollnborg keen Parlamentsgeböde geev, trock de Landdag eerst maal in de Militaärakademie an`n Peermarkt in. Vandaag is dat dat Standesamt. De Regeern seet in en Geböde twüschen Lambertikark un Slott. So weern de beiden Instanzen dör de Binnenstadt wiet ut`nanner bröcht, nich jüst to`n Vördeel för den studdigen Uttuusch. Disse Tostand trock sik noch bit 1908 hen. Erst denn wurrd ennelk en Wettbewarv för en Regeerungsgeböde an de Dobbenwischen utschreven.Dat Rennen maakt hebbt de Architekten Bonatz un Scholer mit en tweten Platz, de eerste Platz wurr erst gaar nich vergeven. Ehr Plaan weer en Geböde för Landdag un Regeern. Veer Jahr later aver wurr de Updrag över twee getrennte Geböden vergeven. !916 kunn de Landdag un 1917 de Regeern hier intrecken. Man al een Jahr later keem allns anners: Dör de Novemberrevolution na den verlaren 1. Weltkrieg wurr ok Ollnborg en Republik. De Groothertog moss afdanken. De Republik nöömde sik nu „Freistaat Oldenburg“.
Un för jüst de ehre Regeerungsgeböden staht Se hier. De eerste free wählte Ministerpräsident weer Theodor Tantzen. He is 1923 trüggträen. Daarna hett de Landdag dat nie wedder henkregen, enen Ministerpräsidenten mit Mehrheit ut de Regen van dat Parlament to wählen. Un as 1933 de Nazis an de Macht kemen, weer de Droom van en Demokratie för twölf heel bedröövde Jahre utdröömt.
Eerst nadem de Alliierten Düütschland befreeid harrn, geev dat ok wedder enen demokratischen Upboo. Ollnborg kreeg wedder enen Ministerpräsidenten, enen, den de Ollnborgers al lang kennden, Theodor Tantzen. So wullen dat domaals de britischen Militärbehörden. Man al een Jahr later weer dat Land Ollnborg Geschicht. Daar wurrn de Länner Ollnborg, Schaumburg-Lippe, Brunswiek un Hannover tohoop smeten to en noorddüütschen Grootstaat: dat Land Neddersassen weer tostann kamen. Van nu an weern de Geböden denn de Sitz van den Verwaltungsbezirk Ollnborg, achterna siet 1978 de Sitz van de Bezirksregeern Weser-Ems. Vandagen hett de Polizeidirektion hier dat Seggen un sitt tohoop mit anner Lannestäen hier in dat Parlamentsgeböde. De ole Landdag steiht mehrstieds för kulturelle Veranstalten apen.